در این پست و چند پست بعدی می‌خوام مراحل رشد و علائم و مراقبت‌ها و هشدارها رو توضیح بدم. چون به نظرم می‌رسه آشنایی با این مراحل مبنای خیلی انتخاب‌ها و تصمیم‌ها برای بچه‌هاست.
واقعیتش اینه که خیلی چیزهایی که باید براش نگران باشیم و نیستیم در همین مراحل رشد و خدای نکرده تأخیر در اون‌ها است. و خیلی چیزها هم که مهم نیستند بی‌خودی برای ما مهم می‌شن مثل اینکه بچه مثلا قبل از دبستان بتونه بخونه یا هوشش چقدره و از این حرفا. همین جا به جا شدن اولویت‌ها و بزرگ شدن چیزای کوچیک و کوچیک شدن چیزای بزرگ میتونه نوع توجه ما رو تغییر بده و موجب رفتارها و تصمیمات نادرست ما در قبال بچه‌هامون بشه. یه چیزی تو مایههای خاله خرسه. یعنی واقعا ما می‌خوایم دلسوزی کنیم اما رشد بچه رو دچار اختلال یا انحراف می‌کنیم. بگذریم که همه کارامون هم از دلسوزی نیست و خیلی‌هاش به خاطر تنبلی و بیحوصلگی و از سر باز کردن بچه است. مثلا ما بچه‌هامون رو میذاریم مهد کودک که خودمون آزاد باشیم یه اسباببازیهایی می‌خریم که نقش بگیر و بنشان رو بازی کنه و خلاصه از این کارا زیاد می‌کنیم که بعدا در مورد این رفتارها و اصلاحشون هم می‌نویسم. اما فعلا موضوعمون مراحل رشده.
در این پست فقط به عناوین و توضیح مختصری در مورد کلیات مراحل رشد می‌پردازم و در پست‌های بعدی در مورد هر کدومش می‌نویسم البته اگر خدا بخواد.
بچه آدم هم مثل بچه همه جانداران به تدریج در ابعاد مختلف رشد می‌کنه و هر مرحله علائمی داره. خدای نکرده تأخیر یا مشکل در این مراحل رشد میتونه برای بچه مشکلساز بشه. مثلا اگر بچهای دیرتر از موعد بشینه یا دیرتر از زمان معینی به نور و صدا واکنش نشون بده یا دیر راه بیفته و حرف بزنه ممکنه بعدا با مشکلاتی مواجه بشه که جبرانش سخت باشه. بنابراین چون تشخیص سریع این اختلالات میتونه موجب درمان یا اصلاح و کمک به کودک بشه آشنایی والدین با این مراحل بسیار لازم و مفیده.
اما همونطور که گفتم این مراحل رو به ابعاد مختلفی تقسیم می‌کنند و برای هر بعد هم مراحلی رو به همراه زمان‌‌های طبیعی ذکر می‌کنند و بر مبناش تستها و آزمون‌‌هایی هم وجود داره که می‌شه بچه‌ها رو چک کرد و احیانا اگر مشکلی وجود داشته باشه یا تأخیری اتفاق افتاده باشه کمک کرد که روند تسریع بشه و مشکل حل بشه. اما ابعاد مختلف مراحل رشد عبارتند از:
-
-
- رشد جابجایی حرکتی
- رشد مهارت‌های دستی
- رشد گفتاری
- رشد شخصیتی
- رشد اجتماعی
- رشد از نظر کنترل ادرار و مدفوع
- رشد ذهنی
-
هر چند ابعاد دیگری نیز برای رشد گفته شده است اما آنچه معمولا مبنای سنجش است همین موضوع است. یک سری تستها هم هست که لازم است بر روی بچه انجام شود مثل تست شنوایی که از همان هفتههای اول می‌توان انجام داد و تست بینایی که البته در بدو تولد بینایی را می‌توان تشخیص داد اما سنجش قدرت بینایی در سنین بالاتر یعنی بالاتر از ۳ سال امکانپذیر است. این تستها بسیار مهم هستند. چرا که در صورت وجود مشکل در سنین پایین قابل درمان کامل خواهند بود ولی درسنین بالا امکان این موضوع از بین خواهد رفت. دوست دارم در این مورد و علت آن که داستان بسیار زیبای روند رشد مغز انسان و یکی از شاهکارهای خالق متعال است بعدا بنویسم.
اما در پست‌های بعدی مواردی را که در بالا گفتم را به تدریج توضیح خواهم داد. تمرکز هم بر سنین زیر سه سال خواهد بود چرا که این دوره در رشد بسیار مهم است و بسیاری از علائم اختلال در این دوره خود را نشان خواهد داد. ضمنا تشخیص این موارد هم در این سنین نیاز به آگاهی و بعضا تخصص دارد. بنابراین در پست‌های بعد ابعاد مختلف مراحل رشد و آگاهیهای مربوط به آن را توضیح خواهم داد.
اردیبهشت ۹۳