از همان سال‌های اول دانشجویی به موضوعات مرتبط با نخبگان علاقه‌مند بودم آنها را کم و بیش دنبال می‌کردم. از سال ۸۶ به صورت خودجوش! شروع کردم به انجام مصاحبه با برخی نخبگان تراز اول و بعضی مسئولین که در این حوزه مسئولیت‌هایی داشتند. از این زمان به صورت جدی وارد بحث نخبگان و نظامات نخبگانی شدم. با مطرح شدن موضوع طرح سند ملی نخبگان به همراه برخی اساتید و دوستان در فرایند تدوین این سند شرکت داشتم و بعد از آن هم کم و بیش در این موضوع تأملات و نوشته‌هایی داشته‌ام. حاصل این چند سال درگیری با موضوع نخبگان صدها و شاید ۲ – ۳ هزار صفحه متن و گزارش است. برخی از این گزارشات برای کارفرمایی خاص تولید شده که امکان انتشار ندارد اما آن بخش از نوشته‌ها که عمومی‌تر است و اجازه انتشار هم دارد این‌ها هستند:
از مصاحبه‌هایی که سال ۸۶ و ۸۷ انجام دادم مستندات مختلفی تولید شد یک متن خلاصه از این مصاحبه‌ها در قالب نظرات افراد مصاحبه شده در مورد نحوه تعامل حاکمیت با نخبگان تدوین شد که در لینک زیر قابل دسترسی است:
یک تصویر کلان هم از سرفصل این مصاحبه‌ها تولید شد که از این لینک می‌توانید ببینید و دانلود کنید.
بعد از این کار، یک سری مستندات در مورد برنامه کلان کشور در موصوعات مرتبط به نخبگان انجام دادم که تصاویر کلانش از لینک‌های زیر قابل دریافت است.
متدولوژی تدوین شده برای تحلیل و برنامه‌ریزی کلان
شناخت و ارائه پیشنهاد بر اساس متدولوژی تدوین شده
برنامه کلان پیشنهادی در مورد نخبگان
در تابستان ۱۳۹۰ با بزرگی در مورد آمورزش اعتقادات به نخبگان یا به تعبیر بهتر استعدادهای برتر صحبتی داشتم، بر اساس این صحبت‌ها متنی نوشتم که مورد توجه هم قرار گرفت و پیشنهاد کردند که آن را تبدیل به کتالب کنم که حوصله و همت من هیچوقت برای این کار یاری نکرد. این متنی است که در این مورد نوشتم:
مقدمه‌ای بر آموزش‌های اعتقادی به استعدادهای برتر و مجموعه‌های نخبگانی
اقتراحات سیستمی در موضوع نخبگان: این نوشته شامل چند متن نه چندان رسمی در مورد نخبگان و موضوعات پیرامون آنها است که در پاییز ۱۳۸۹ نوشته شده است. عناوین این متون عبارتند از:
برچسبی برای نخبگی
نخبه، اعتقاد و پایان‌نامه‌اش
داده سلول بنیادی تصمیم
آموزش نخبه‌کش
به دنبال اعتبار
مدیر نخبه‌پرور، نخبه مدیریت
مدل آشوب در توسعه تیم‌های نخبه
مدل تبلور نخبگان
آینده‌نگاری با روش «اندیشه کارسازتر از فرمول»
نظام و نخبگان هست‌ها و بایدها
تعطیلات نوروز سال ۹۲ به دلیل تولد عباس خونه بودیم و از روز دوم فروردین رفتم شرکت! تا پنجم که دوستان هم کم‌کم آمدند روی یک ایده کار کردم. به نظرم می‌رسید برای اینکه یک سند بتواند اجرا شود لازم است برای مخاطبان مختلف دستنامه‌ها و راهنماهایی متناسب تدوین شود. یک سند از منظر مخاطبان مختلف تفسیرها و ابعاد مختلفی دارد. در این ۳ – ۴ روز ۶۰ – ۷۰ صفحه مطلب برای مخاطبان مختلف سند نخبگان که در جریان تدوین آن بودم نوشتم. بعدا به کمک دوست خوبم آقای مهندس ملایجردی این مطالب تکمیل و به ۱۰ کتابچه تبدیل شد و طراح عزیز آقای احمد درخشنده هم زحمت صفحه‌بندی و طراحی جلد را کشیدند. هرچند این کتابچه‌ها خیلی استفاده نشد اما به نظرم رسید می‌تواند الگویی برای کارهای مشابه باشد. لینک دانلود کتابچه‌ها را در ادامه گذاشته‌ام.
توانمندسازی و به‌کارگیری نخبگان (ویژه بخش خصوصی)
توانمندسازی و بهره‌گیری از نخبگان (ویژه دستگاه‌های اجرایی)
هدایت، تکریم، الگوسازی و نگه‌داشت نخبگان (ویژه صدا و سیما و رسانه‌ها)
شناسایی، هدایت و توانمندسازی استعدادهای دانش‌آموزان (ویژه والدین دانش‌آموزان)
شناسایی، هدایت و توانمندسازی استعدادهای دانش‌آموزان (ویژه معلمان، مربیان و کادر مدارس)
شناسایی، هدایت و توانمندسازی استعدادهای دانش‌آموزان (ویژه وزارت آموزش و پرورش و دستگاه‌های حاکمیتی)
شناسایی، حمایت و توانمندسازی استعدادهای دانش‌جویان (ویژه دانشگاه‌ها)
بر فراز قله موفقیت (برای خود استعدادهای برتر) همه این کتابچه را تقریبا آقای ملایجردی تدوین کردند و من نقش چندانی در آن نداشتم.
اهل مقاله نوشتم نیستم اما در تعاملاتی که با بنیاد داشتیم به درخواست دوستان بنیاد نخبگان طی دو یا سه روز با همکاری احمد آقای پورحیدر یک مقاله در ارتباط بین نخبگی و کارآفرینی نوشتیم که اتفاقا مقاله برگزیده هم شد! لینک دانلود این مقاله در زیر هست.
توسعه زمینه کارآفرینی استعدادهای برتر و گروه‌های نخبگانی در محیط‌های دانشگاهی
نگاهها به نخبه و نخبگی متفاوت است و نوع نگاه در برخوردها و سیاست‌ها با نخبگان مؤثر. در طول مدتی که با این موضوع درگیر بودم به نظرم رسید که نگاه به نخبگی باید تغییر کند. این موضوع را در پست “نخبگی، عبور از دغدغههای کوچک” توضیح داده‌ام.