فکر کنم باید از مراحل رشد و منحنی رشد و این حرفا شروع کنیم. یکی از مهمترین موضوعاتی که پدر مادرها باید در مورد بچههاشون توجه کنند رشد فیزیکی و حرکتی بچه است. دقت کنید که این رشد فیزیکی و حرکتی نسبت مستقیم با رشد ذهنی و هوش و خلاقیت بچه داره و خیلی مهمتر از این موارد الکی کلاس و پرورش هوش این حرفا است برای بچه. این موضوع خصوصا برای بچههای زیر ۳ سال اهمیت داره. چک کردنش هم خیلی ساده است. این موارد به دو قسمت تقسیم می‌شه که هر دوتاش مهم هستند. یکی منحنیهای رشد و دومی مراحل رشده که شامل رویدادها و توانمندی‌های درکی، حرکتی و فیزیکی بچههاست.
منحنیهای رشد یک سری نمودار هستند که بر اساس سن (به ماه) میزان مناسب رشد قد، وزن و دور سر بچه رو نشون میدن. این نمودارها رو می‌تونید در اینجا و اینجا ببینید. همانطور که می‌بینید محور افقی همه نمودارها سن بر حسب ماه است. البته بعضا این نمودارها را تا ۵ سالگی و حتی بیشتر هم ادامه میدهند اما مهمترین دوره همان سه سال اول است. برای هر نمودار چند منحنی وجود دارد دو منحنی بالا و پایین که معمولا با قرمز نشان داده میشود محدوده‌های خطر هستند که کودک نباید از پایینی کمتر و از بالایی بیشتر باشد. اما برای آنها هم که داخل این دو منحنی هستند توجه به نکاتی لازم است. رشد باید با یک روند ثابت اتفاق بیفتد بالا و پایین شدن روند رشد می‌تواند خطرناک باشد. اگر در روند رشد کودکان توقف، افت یا افزایش ناگهانی مشاهده کردید، هرچند بین خطوط قرمز باشد، با پزشک خود مشورت کنید. این می‌تواند یک هشدار برای شما باشد. مثلا اگر روند رشد وزنی کودک شما زیر منحنی وسط است و همچنان به رشد متعادل با یک فاصله نسبتا ثابت با منحنی وسط ادامه میدهد جای هیچ نگرانی نیست و رشد کودک شما مناسب است اما اگر در این روند تغییری حاصل شد و ناگهان کودک شما روند افزایش وزن داشت و به بالای منحنی وسط منتقل شد این موضوع را باید کنترل کنید. ضمنا توجه کنید که لزوما منطبق بر منحنی وسط بودن نشانه بهتر بودن نیست. این اشتباهی است که اغلب والدین میکنند اما مهم این است که نوزاد با توجه به شرایط بدنی خودش روی نمودار مربوط به خود رشد متعادلی داشته باشد حال ممکن است این نمودار بالای متوسط یا پایین متوسط باشد. برای اطلاعات بیشتر در این مورد میتوانید به این سایت مراجعه کنید.
موضوع دوم مراحل رشد است. اینکه بچه در هر سنی از نظر درکی، حرکتی، کلامی، اجتماعی و … باید چه توانمندی‌هایی را داشته باشد. مثلا نوزاد باید در حدود ۶ تا ۸ هفتگی به مادر نگاه کند و لبخند بزند، حدود سه ماهگی گردن خود را راست نگه دارد در ۴ تا ۵ ماهگی با کمک بنشیند و در حدود ۱۲ تا ۱۴ ماهگی راه بیفتد و تقریبا همان زمان هم اولین کلمات را بگوید. توجه کنید که این موارد بسیار مهم هستند و البته حدودی یعنی ممکن است کودکی برخی موارد را با تأخیر داشته باشد و مشکلی هم نداشته باشد. مثلا یک کودک به دلیل وزن زیادش دیرتر راه برود اما در گفتن کلمات زودتر از آنچه در این جداول آمده شروع به گفتن کند. بنابراین صرف دیر شدن (خصوصا زمان کوتاه) نمی‌تواند خیلی نگران‌کننده باشد اما اگر در اغلب یا برخی از اینها تأخیر وجود داشت در مورد آنها به پزشک مراجعه کنید یا اگر یک مورد خیلی دیر شد آن را نیز با پزشک مطرح کنید. بدیهی است که دیر شدن هم نسبی است برای راست نگه داشتن گردن که در حدود سه ماهگی است یک ماه تأخیر می‌تواند علامت هشدار باشد اما در راه رفتن که در حدود یک سالگی است ممکن است ۳ یا ۴ ماه تأخیر هم طبیعی باشد. برای دیدن مطالب بیشتر میتوانید به این لینک (اگه باز نشد به اینجا مراجعه کنید) مراجعه کنید.
ان‌شاءالله در مورد این مراحل رشد و اینکه در هر مرحله برای کودک چه می‌شه کرد و چه چیزهایی برای رشد کودک تهدید محسوب می‌شه در پست‌های بعدی می‌نویسم.
اردیبهشت ۹۳