در پست قبل در مورد مراحل رشد توضیح دادم و ابعاد و جنبههای مختلف مراحل رشد را فهرست کردم. از این پست به یاری خدا سعی می‌کنم این مراحل رو توضیح بدم و رخدادهایی که در هر بعد در رشد اتفاق میفته رو کمی باز کنم.
در این پست به رشد حرکتی خواهم پرداخت. رشد حرکتی یکی از مهمترین و شاید مهمترین بعد رشد کودکه. از این جهت می‌گم مهمترین که سایر ابعاد رشد هم تقریبا نسبت مستقیمی با رشد حرکتی دارند یا خدای ناکرده مشکلات رشد و عقبافتادگیها در ابعاد دیگهی رشد خودش رو در رشد حرکتی یه جوری نشون میده. مثلا مشکلات مغزی و ذهنی معملا با عقب افتادن رشد حرکتی همراه هستند یعنی بچههایی که مشکلات ذهنی دارند معمولا دیرتر هم می‌نشینند، دیرتر راه می‌روند یا یک مشکل حرکتی پیدا می‌کنند.
بنابراین لازم است همه پدر مادرها در مورد مراحل رشد حرکتی کودک بدانند و نسبت به این مراحل حساس باشند. البته حتما تا حالا فهمیدید که من با نگران شدن یا وسواس داشتن در این موارد مخالفم و معتقدم نمی‌شه گفت لزوما بچه‌ای که کمی دیرتر نشست یا دیرتر راه رفت مشکل داره اما نباید بی‌خیال هم از کنار این موراد گذشت خصوصا اگر چند تاش با هم اتفاق بیفته.
بگذریم! من فهرست‌وار برخی مراحل رشد حرکتی و زمان‌هاشون رو درآوردم که در جدول زیر اومده. البته یک ستون دیگه هم گذاشتم که نشون میده در این مراحل والدین باید چه کنند که به رشد کودک کمک کنند.
| سن | مرحله رشد | اقدامات کمکی |
| بین ۰ تا ۲ هفته | جمع کردن دست‌ها و پاهایش به داخل بدن | انجام تمرینات ملایم پا مثل خم و راست کردن آنها |
| حدود ۴ هفته | پایین افتادن سر نوزاد | حرکت دادن اشیاء در میدان دید نوزاد |
| حدود ۶ هفته | زانوها و باسن او درحال نیرومند شدن است و به اندازه گذشته جمع نمی‌شوند | تمرینات کشیدن پا هنگام تعویض پوشک |
| حدود ۸ هفته | نگه داشتن کوتاه سر در حالت ایستاده یا نشسته یا دمر | چیزهایی بدهید به او که به سوی آنها دست دراز کند |
| حدود ۱۲ هفته | نگه داشتن سر به بالا در حالت دمر | انجام بازی‌های تقویت عضلات: با خواباندن وی به پشت و کشیدن آرام او به حالت نشسته با او بازی کنید |
| حدود ۱۶ هفته | علاقمند به نشستن ولی احتیاج به کمک دارد | انجام بازیهایی با او که موجب چرخش وی به دو طرف شود |
| حدود ۲۰ هفته | کامل کنترل کردن سر | انجام بازیهایی برای استوار کردن سر او مثل تکان دادن مکرر او |
| حدود ۲۴ هفته | قوی شدن عضلات به قدری که وزنش را روی ساعدهایش می‌‌‌اندازد | دادن تمرین‌هایی برای تحمل وزن بدن مثلا بالا و پایین انداختن او |
| حدود ۲۸ هفته | هنگام خوابیدن روی شکم وزن خود را با یک دست تحمل کند | کودک را تشویق کنید سرش را بلند کند |
| حدود ۳۲ هفته | اگر دست‌هایش را نگه دارید بالا و پایین می‌پرد | او را وادار به حرکت کنید، با صدا زدن نامش و نشان دادن اسباب‌بازی مورد علاقه او را تشویق به حرکت کنید |
| حدود ۳۶ هفته | به مدت ۱۰ دقیقه می نشیند غلتیدن تلاش برای چهار دست و پا رفتن |
کمک به تحمل وزنش روی پاها با گرفتن دستانش به یک صندلی |
| حدود ۴۰ هفته | تغییر وضعیت از حالت نشسته به خوابیدن – توانایی در بالا کشیدن خود | آموزش قدم برداشتن – تشویق به چهاردست و پا |
| حدود ۴۴ هفته | چهار دست و پا حرکت کردن – قدم برداشتن | کمک به ایستادن |
| حدود ۴۸ هفته | برگشت به عقب در حالت نشسته و برداشتن اشیاء بدون تلوتلو خوردن | کمک کنید در حال ایستاده پهلو به پهلو کند |
| حدود یکسالگی | راه رفتن با گرفتن یک دست او | تشویق کنید به طرف شما بیاید |
| حدود ۱۳ ماه | ایستادن به تنهایی و برداشتن اولین قدم به تنهایی | ایستادن را با او تمرین کنید |
| حدود ۱۵ ماه | توانایی خم شدن روی زانوها و پایین آوردن برای شستن بدن بدون کمک دیگران | فراهم کردن صندلی محکمی برایش برای نشستن و پایین آمدن از صندلی |
| حدود ۱۸ ماه | حرکت رو به عقب – بالا رفتن از پله بدون کمک | عضلات باسن و زانو را ورزش دهید |
| حدود ۲۱ ماه | به سرعت توقف کند و کنج‌‌ها را دور بزند | استفاده از کودک در فعالیت‌های روزمره |
| حدود دوسال | شروع به هماهنگی عضلات کرده و از حرکات موزون لذت می‌برد | نانای کردن را با او انجام دهید |
| حدود ۳۰ ماه | می‌تواند بپرد و سر پنجه راه برود | دادن اسباب‌بازی چرخدار مثل سه چرخه یا اسب‌های چوبی و … تا رویش بنشیند |
در مورد این نکته چند تا نکته رو باید یادآوری کنم:
اول اینکه در منابع مختلف مراحل دیگه‌‌ای هم ممکنه پیدا بشه و می‌تونید به اون‌ها هم مراجعه کنید. من مهمترهاش رو و اون‌هایی که از منابع معتبرتر بود رو لیست کردم.
دوم در مورد زمان‌ها است که می‌بینید اغلبش رو زدم حدود چون واقعا هر بچه‌ای یه جوره و بسته به مرحله رشد می‌تونه یک تلورانسی داشته باشه. در برخی منابع ممکنه شما اعداد دقیق مثلا بین این تا این ببینید. به نظر من اینا درست نیست و جز نگرانی برای پدر مادرا چیزی نداره.
سوم ترکیب این‌ها خیلی مهمتر از تجزیهشونه. یعنی ممکنه یه بچه‌ای دیرتر بشینه خوب ممکنه مثلا مربوط به شل بودن استخوان‌هاش باشه یا مثلا یکی چاق‌تره به خاطر وزنش دیرتر راه بیفته اما اگر چند تا از این‌ها یا همه‌اش داره با تأخیر اتفاق میفته مراقب باشید و دقیق پیگیری کنید و به قول این سایت‌های پزشکی، با پزشک خود مشورت کنید.
چهارم هم اینکه بچه رو به زور وادار نکنید یک مرحله رو جهشی بخونه!!! یعنی مثلا زودتر از اونی که می‌تونه بشینه یا بایسته یا … این کار می‌تونه فیزیولوژی بدن کودک رو دچار مشکل کنه. در مورد پسر اولم یادمه که دکترش توصیه می‌کرد تا جایی که ممکنه بذارید خوابیده باشه و با کمک نشونیدش که به ستون فقراتش فشار میاره.
پنجم در مورد ایستادن و راه رفتن تا جای ممکن از روروئک استفاده نکنید. روروئک هم برای حالت پاها و رشد حرکتی مضره هم برای رشد ذهنی که تو پستای بعدی توضیح میدم. به جای روروئک می‌تونید از واکر استفاده کنید.
خرداد ۹۳